Kullanıcılar tarafından okunmayan sözleşmeler, alt yapı planlaması yapılamayan sunucu sistemleri, hani sınırsızdı kavgaları ve hayal kırıklıkları. Limitsiz ve Sınırsız hosting hizmetleri hakkında bilgi amaçlı yazdığımız bu blog yazımızda, bilmeniz gereken önemli notları sizlerle paylaşacağız.

Web hosting seçiminde kararsız kaldıysanız, iş sürekliliğinizin kesintiye uğramaması için lütfen bu blog yazısını ara vermeden sonuna kadar okuyunuz.

Şirketimiz Netinternet, uzunca bir süre sunduğu Limitsiz veya Sınırsız Hosting hizmetlerini 2017 yılında hizmetten kaldırmış, artık limitleri belirli olan paketlerle hosting hizmeti vermeye başlamıştır. Bu yazımızda “Limitsiz” veya “Sınırsız” yada “Limitlendirilmemiş” (kesinlikle aynı anlama gelir…) Hosting hizmeti ile ilgili başımıza gelenleri ve neden artık bu hizmeti sağlamadığımızı sizlerle paylaşacağız. Şuanda limitleri olmayan ve bir sınır çizgisine sahip olmayan web hosting hizmeti vermediğimiz ve geçmişte bu hizmeti vermiş olmamızdan dolayı yazdığımız bu blog yazısını etik bulmayabilirsiniz. Öncelikle amacımızın bu tarz hizmetler sunan firmaları kötülemek/karalamak olmadığını, zaten bir zamanlar bu hizmetin firmamız tarafından da verildiğini altını çizerek belirtiriz!

Bu tip hosting hizmetlerinde amaçlanan kullanıcıların kota kaygısı olmadan hizmet almalarını sağlamaktır. Böylece kullanıcı hizmetler arasında hızlı bir şekilde seçim yapar ve hizmet satın alır. Limitsiz hosting pek çok kullanıcı tarafından yanlış anlaşılır. Sınırsız olduğu için ortalama fiyatı 50 ila 100 USD aralığında olan bir hosting hizmetinde terabyte boyutlarında dosya atabileceğini, terabyte boyutlarında trafik tüketebileceğini düşünür. Ancak bu böyle değildir. Limit konumlaması yapılmamış hizmetlerde limit, günümüz ev internet kullanıcılarının da çok iyi bildiği AKK olarak bilinen adil kullanım kotası yani adil kullanım esaslarına göre limitlendirilir. Bu genellikle işini profesyonelce yapan firmaların kullanım sözleşmelerinde açıkça belirtilse de buradaki AKK üstü kapalı, gri bir şekilde belirtilmiştir.

Hosting firmalarının verdikleri hizmetin kalitesini ölçen, onları denetleyen bir kuruluş olmadığı için de bu konu inanılmaz suistimale açık bir konudur. Genellikle, FTP hesabınızda yer alan dosyaların bir web sitesinin çalışması için gerekli dosyalardan oluşması konusunda sözleşme maddeleri bulunmaktadır. Bu maddelere göre FTP hesabınızı dosya deposu olarak kullanmanız yasaklanır. Adil kullanım ile ilgili en net ölçü Inode isimli bir limitle başlar. Inode; Dosya sisteminde yer alan dosyaların değişiklik tarihlerini, kullanıcı sahipliği, erişim izinlerini tutan her bir dosya için dosya hakkındaki bilgileri depolayan veri tabanıdır diyebiliriz. Kabaca adet olarak dosya sayısıdır demek de mümkündür. Bu limit her sabit disk için geçerli ve sabittir. Bu limitin olmaması durumunda sunucu yöneticisi sistemi asla kısa sürede yedekleyemez. Yüksek Inode limite sahip sunucuların incremental (Türkçe artımlı anlamını taşısa da tam çevirisi yoktur.) yedeklenmesi bile bir haftayı aşan sürelere ulaşabilir. Bu hali ile yedekleme işlemi bitinceye kadar sabit disk okuma, yazma performansına etki ettiğinden sunucu üzerinde çalışan web siteleri, dayanılmayacak bir yavaşlıkta çalışmasına neden olabilir. Aynı zamanda belirttiğim gibi Inode, her sabit disk için geçerli ve sabit bir boyutta olmasından dolayı Inode limitinin dolması ile sabit disk de boşta disk alanı olmasına rağmen yeni bir dosya yazılamaz. Bu yaşanabilecek en kötü durumdur, veri tabanı servisi, geçici dosyaların oluştuğu klasörler, session kayıtları her şey birden kapanır ve çalışmaz hale gelir. Bunu kimse istemeyeceğinden, disk kotası limitsiz olarak verilen hizmette Inode limitli olarak verilmektedir. Baktığımızda genellikle bu tür limitlerin sadece sözleşme de yer aldığını görürüz. Hizmet paket özelliklerinde genellikle bu limitten bahsedilmediği için Inode limitine takılanlar “hani hizmetim limitsizdi” diyerek büyük bir şaşkınlık yaşarlar.

Öncelikle blog yazısının hiçbir yerinde dünya üzerinde, limitsiz internet bant genişliğine ve aynı şekilde sınırsız boyutta sabit diskin üretildiği bir teknolojinin var olmadığını söylemenin gerekli olmayacağını düşündük ve yazmadık.

Anlatacaklarımıza devam edecek olursak, limitsiz hosting hizmetinde tehlikeler bunlarla sınırlı değildir. (Tehlike; limitsiz olan hizmette bazı kaynakları limitsiz vermek sonucunda ortaya çıkabilecek hatalardır.) Verilen hizmet için sunucular asla bir standart içerisinde çalışmayacaktır. Bazı sunucularda disk kotası %60 oranında boş, internet bant genişliği %80 oranında seyir ederken, bazı sunucularda disk kotası %95 oranında, bant genişliği %10 bile olmayacaktır. Bu durumda geleceğe dönük kaynak planlaması yapmak son derece imkansız hale gelmektedir. Sadece tahmini olarak bu planlamalar yapıldığı gibi hizmeti sunan işletme bazı sunucularda OverSelling (birazdan ayrıntılı değineceğiz.) sisteminden zarar etmeye başladığında sunuculardaki yüksek kaynak kullanan hosting hesaplarını bir sunucudan diğerine taşımaya başlar. Bu iş sürekliliğini aksaklığa uğratan ve hatta DNS kayıtlarının değişmesi ile TTL sürelerinden dolayı iki sunucu arası geçişte yaşanan zaman aşımından, veri kaybı yaratan bir durum olabilir. Genel kullanıcı servislerini etkileyecek durumlarda ise sunucular arası taşıma işlemi web hosting sahibinin bilgisi olmadan hemen, o anda başlatılır ve tamamlanır. Bilgi verilmediğinden bir sorun varsa bunu siz çok geç fark edebilirsiniz. Belki iş işten geçmiş bile olabilir.

Peki tüm bu sıkıntılara neden katlanılıyor? Cevabı; Yüksek miktarda OverSelling geliri içindir. OverSelling Nedir? Hizmet sektöründe maddi olmayan malların satış limitine ulaşıldıktan sonra satışın sona erdirilmeyerek hizmetin belirli bir ölçüde satılmaya devam edilmesidir. Buna örnek olarak cep telefonu tarifenizi ele alabilirsiniz. Her yöne 1000 Dakika olarak satılan 10 birim bedel ödenen hizmet sadece bulunduğunuz ay için 1000 dakika kullanıma izin verirken, ay sonunda 200 dakikalık kullanım yaptığınızda, kullanılmayan 800 dakikanızı bir sonraki aya devir etmeyecektir. Bu bir OverSelling örneğidir. Bilişim, telekomünikasyon, internet alanında çok sık kullanılan olmayan kaynaktan gelir elde etme yöntemdir.

Hosting şirketleri limitsiz hosting hizmetinde maksimum OverSelling’i oranı ile gelir elde etmeyi amaçlar. Bu durumda sunucuları için maksimum düzeyde hesap barındırmak ticari olarak firmaların önceliğidir, böyle olduğu için yüksek trafik ve sabit disk kullanımında bulunan kullanıcıları biran önce sisteminden dışarı çıkartmak için çaba gösterir. Yazımızın başına dönecek olursak, Hosting şirketlerini denetleyen, ölçen bir kurum olmaması sebebi ile sözleşmelerde yer alan gri noktalarla hizmetiniz, hiç beklemediğiniz bir anda sonlandırılabilir. Bu durumda kurulu düzeninizi, iş sürekliliğinizi yine sekteye uğratmış olarak yeni bir hosting arayışına geçmek, verilerinizi taşımak zorunda kalırsınız. Tam bir zaman kaybı!

Sonuç olarak, kullanıcıların kota kaygısı olmadan hizmet almasını hedefleyen limitsiz hosting için bu yazının sonunda kota kaygısı dışında iş sürekliliğiniz açısından farklı kaygılara kapılmış olabilirsiniz. Sürprizlerle dolu bir hizmet kullanmamak için iş sürekliliğinizi üst düzeyde tutmak amacıyla limitleri belirli olan, neyi satın aldığınızı kesinlikle bildiğiniz gri sözleşmeleri, gizli, saklı kuralları olmayan hosting paketlerini tercih etmeniz öneriyoruz.

2017 Yılında limitsiz hosting hizmetini kaldırmamızdaki temel amaçlardan biri, yukarıda bahsettiğimiz konuların yanı sıra iş sürekliliğine ve şeffaflığa önem veren şirketimizin vizyon/misyonuna uymayan bir hizmet oluşu ile birlikte hizmetin, memnuniyetsiz kullanıcıları tarafından yanlış anlaşılmanın üzüntüsüyle, doğru kaynak planlaması yapmanın mümkün olmadığı limitsiz hosting hizmetini, şirketimizin ticari itibarını zedeleyen bir hizmet olduğunu düşünerek kaldırdık.